Op 22 januari presenteerden Peter Kavelaars en Aart Gerritsen in de Tweede Kamer hun factsheets over box 3, verleden, heden en toekomst, aan de Vaste Tweede Kamercommissie voor Financiën. Beide onderzoekers zijn verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, maar schreven hun factsheet vanuit een ander perspectief: fiscaal-juridisch respectievelijk economisch.
In twee arresten, het ‘kerstarrest’ uit 2021 en een juni-arrest van vorig jaar, heeft de Hoge Raad gehakt gemaakt van de wijze waarop de overheid inkomsten uit vermogen belast, namelijk op basis van een fictief rendement (forfait). Frappant: beide factsheets maken inzichtelijk hoezeer de overheid en de Tweede Kamer voorafgaand aan de invoering van het forfait in 2001 alle signalen uit de wetenschap hebben genegeerd, en dat waren er nogal wat. Economen en fiscaal-juristen hebben in alle talen gewaarschuwd voor precies datgene wat nu is gebeurd: ontsporing van het beleid, met potentieel grote financiële consequenties.
De factsheets van beide onderzoekers getuigen van grote eensgezindheid, zowel in analyse als waar het gaat om de oplossingsrichting: uitsluitend het werkelijke rendement van vermogen moet worden belast.
Maar of dat streven moet worden gerealiseerd met een vermogenswinstbelasting of met een vermogensaanwasbelasting (waar het kabinet nu op inzet) – dáárover verschillen de auteurs solide van mening.
Econoom Gerritsen: “Binnen een toekomstige heffing op werkelijk rendement is een vermogensaanwasbelasting economisch superieur aan een vermogenswinstbelasting. Dit pleit voor het nieuwe wetsvoorstel Wet werkelijk rendement box 3.”
Vertolker van het fiscaal-juridische geluid Kavelaars (zelf overigens fiscaal econoom): “Hoewel een vermogensaanwasbelasting niet in strijd is met het EVRM dient een dergelijke heffing niet te worden ingevoerd omdat het belasten van niet gerealiseerd inkomen niet in een fiscaal stelsel thuishoort en Nederland daarmee internationaal volledig uit de pas zou lopen. Een vermogenswinstbelasting is prima uitvoerbaar […].”
Bij de technische briefing waren acht Kamerleden aanwezig. Terugkijken van de technische briefing kan via deze link. De beide factsheets vindt u op deze website (sub ‘Vaste commissie voor Financiën).
(verschenen in de januari-editie van Headlines, de nieuwsbrief van de Vereniging Universiteiten van Nederland)